ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ

“Όταν οι κρίσεις  χτυπούν τις κοινωνίες, τα άτομα με αναπηρία είναι ανάμεσα σε αυτά που πλήττονται περισσότερο” Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας Ηνωμένων Εθνών

Το 1992, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με το ψήφισμα 47/3, ανακήρυξε την 3η Δεκεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (International Day of Persons with Disabilities). Η επιλογή της ημερομηνίας αυτής συνδέεται με την υιοθέτηση από το διεθνή οργανισμό στις 3 Δεκεμβρίου 1982 του προγράμματος δράσης για τα ΑΜΕΑ, το οποίο οδήγησε στην υπογραφή της διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στις 30 Μαρτίου 2007 (Η Κύπρος την κύρωσε το 2011 και η Ελλάδα το 2012).

Κάθε χρόνο η μέρα αυτή δίνει ακόμα μια ευκαιρία στην κοινωνία να εστιάσει την προσοχή της στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ατόμων με αναπηρία βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής τους και υλοποιώντας μεταρρυθμίσεις που θα αναπτύξουν νέες προοπτικές για την κοινωνική τους ενσωμάτωση.

Την Παγκόσμια Ημέρα των Ατόμων με Αναπηρίες (IDPD) 2020, ο ΠΟΥ αύξησε την ευαισθητοποίηση σχετικά με την ανάγκη ανταπόκρισης στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της πανδημίας COVID-19, τη σημασία της καλλιέργειας ενός πολιτισμού χωρίς αποκλεισμούς και την πλήρη υλοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των ατόμων με αναπηρία ως αναπόσπαστο μέρος όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών.

“Τα άτομα με αναπηρίες περιλαμβάνουν εκείνα που έχουν μακροχρόνια σωματικά, ψυχικά, διανοητικά ή αισθητήρια εμπόδια, που σε αλληλεπίδραση με διάφορα εμπόδια, μπορούν να παρεμποδίσουν την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή τους στην κοινωνία, σε ίση βάση με τους άλλους” (Νόμος 4074/2012, Άρθρο 1)

Ο όρος αναπηρία αναφέρεται στον περιορισμό λόγου, έργου ή άμεσης αντίληψης. Είναι αποτέλεσμα οργανικών ή περιβαλλοντολογικών αιτιών, που δημιουργούν ένα σύνολο εμποδίων σε σημαντικές πτυχές της ζωής, όπως η αυτοεξυπηρέτηση, η απασχόληση, η εκπαίδευση, η ψυχαγωγία και η γενικότερη κοινωνική συμμετοχή.

Η αναπηρία, λοιπόν, δεν ταυτίζεται με την ασθένεια καθαυτή, αλλά συνιστά μια αλληλεπίδραση της ιατρικής κατάστασης του ατόμου με το ευρύτερο περιβάλλον του.

Έτσι παρόλο που η ιατρική βλάβη υφίσταται, η αναπηρία ουσιαστικά επιτελείται από την κοινωνία και το περιβάλλον που δεν εστιάζει στις ανάγκες και στις ιδιαιτερότητες των ατόμων με αναπηρία.

Τα άτομα με αναπηρία εξακολουθούν να είναι μια από τις πιο αποκλεισμένες ομάδες στην κοινωνία μας καθώς είναι λιγότερο πιθανό να έχουν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση, απασχόληση και να συμμετέχουν στην κοινότητα.

Ο κοινωνικός αποκλεισμός και η άνιση μεταχείριση που βιώνουν τα άτομα με αναπηρία στην καθημερινότητα έχει σαν αποτέλεσμα τόσο σωματικές, ψυχικές, κοινωνικές, σεξουαλικές και επαγγελματικές συνέπειες για το άτομο και το περιβάλλον του όσο και οικονομική επιβάρυνση σε ολόκληρο το δίκτυο υποστήριξής του.

“Η προώθηση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία σημαίνει αναγνώριση και προστασία των δικαιωμάτων τους. Τα δικαιώματα αυτά αγγίζουν κάθε πτυχή της ζωής. Το δικαίωμα να πηγαίνουν σχολείο, να ζουν σε μια κοινότητα, να έχουν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, να κάνουν οικογένεια, να συμμετέχουν στην πολιτική, να μπορούν να κάνουν αθλητισμό, να ταξιδεύουν και να έχουν μια αξιοπρεπή εργασία. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι οι προσδοκίες και τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία συμπεριλαμβάνονται και λαμβάνονται υπόψη στον κόσμο μας που πρέπει να είναι ένας κόσμος χωρίς αποκλεισμούς, προσβάσιμος και βιώσιμος. Αυτό θα  πραγματοποιηθεί μόνο αν δεσμευτούμε να εργαστούμε μαζί να αντιμετωπίσουμε τα εμπόδια, τις αδικίες και τις  διακρίσεις που τα άτομα με αναπηρία βιώνουν.” (Αντόνιο Γκουτέρες, Tα δικαιώματα των ΑμεΑ να λαμβάνονται υπόψη στον μετά τον COVID-19 κόσμο, 3 Δεκεμβρίου 2020 – Διεθνής Ημέρα για τα Άτομα με Αναπηρία, https://unric.org/el/)

Η διάδοση, λοιπόν, της ευαισθητοποίησης για αόρατες αναπηρίες, με επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία, είναι ζωτικής σημασίας για την άρση των αποκλεισμών και μείωσης των ανισοτήτων στην κοινωνία μας.

Πηγές:

Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών- ΟΗΕ, https://www.un.org/en 

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (World Health Organization), https://www.who.int/  

Ελληνική Δημοκρατία, Υπουργείο Υγείας, https://www.moh.gov.gr/ 

Εθνικό Τυπογραφείο, http://www.et.gr/index.php/anazitisi-fek

Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία- ΕΣΑμεΑ, https://www.esamea.gr/