ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΧΑΠ (ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ)

Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι μια νόσος των πνευμόνων που προκαλεί δύσπνοια, χρόνια παραγωγή πτυέλων και βήχα. Σήμερα, υπάρχουν 300 εκατομμύρια τρέχουσες περιπτώσεις ΧΑΠ στον κόσμο ενώ αποτελεί την 3η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως και είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε χώρες με χαμηλούς πόρους. 

Η έκθεση στον καπνό του τσιγάρου και σε άλλα εισπνεόμενα τοξικά σωματίδια και αέρια είναι οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για τη ΧΑΠ, αν και πρόσφατη έρευνα έχει εντοπίσει ότι η μη βέλτιστη ανάπτυξη των πνευμόνων πριν και μετά τη γέννηση μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ΧΑΠ αργότερα στη ζωή. 

Η Παγκόσμια Ημέρα ΧΑΠ διοργανώνεται από την Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease– GOLD σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας- ΠΟΥ, κάθε χρόνο το Νοέμβριο από το 2002. Ο στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας ΧΑΠ είναι η ευαισθητοποίηση και η παρουσίαση νέων γνώσεων και νέων θεραπευτικών στρατηγικών για τη ΧΑΠ παγκοσμίως. Η 19η ετήσια Παγκόσμια Ημέρα ΧΑΠ λαμβάνει χώρα στις 18 Νοεμβρίου 2020. Το φετινό θέμα, "Living Well With COPD - Everybody, Everywhere" έχει σκοπό να στείλει ένα θετικό μήνυμα τόσο στους ασθενείς όσο και στους παρόχους ότι παρόλο που η ΧΑΠ δεν έχει θεραπεία, υπάρχουν πολλοί τρόποι να ζουν ενεργά και καλά με την ασθένεια. Η εκστρατεία στοχεύει στην ευαισθητοποίηση για παρεμβάσεις όπως η πνευμονική αποκατάσταση, η σωματική δραστηριότητα, η αυτοδιαχείριση και η διατροφή, καθώς και για να τονίσει τη σημασία της κοινωνικής και ψυχικής ευεξίας. Η παγκόσμια εκπαίδευση σε αυτούς τους τύπους υπηρεσιών μπορεί να συμβάλει στην ευαισθητοποίηση και στην προώθηση της υπεράσπισης για πρόσβαση των ασθενών παντού.

Οι πρωτοβουλίες πραγματοποιούνται παγκοσμίως, και περιλαμβάνουν προγράμματα διακοπής του καπνίσματος, καταπολέμησης τόσο της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης, καθώς και εξέταση των παραγόντων που προκαλούν ΧΑΠ στην παιδική ηλικία. 

Αν και δεν υπάρχει τρέχουσα θεραπεία για τη ΧΑΠ, ενέργειες για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής μπορούν να πραγματοποιηθούν οπουδήποτε από οποιονδήποτε και με ποικιλία τρόπων. Οι εργοδότες μπορούν να προσφέρουν ασφαλή αναπνευστικό περιβάλλον, οι πολίτες μπορούν να φροντίζουν ώστε να μη μολύνεται ο ατμοσφαιρικός αέρας και τόσο οι ασθενείς όσο και οι οικογένειες μπορούν να βοηθήσουν στην υποστήριξη περισσότερης έρευνας και καλύτερης πρόσβασης στη φροντίδα, συμπεριλαμβανομένης της πνευμονικής αποκατάστασης και των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. 

Επιπλέον, οι πάροχοι και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορούν να συνεργαστούν για να βελτιώσουν την πρόσβαση σε σπιρομέτρηση, βασικά φάρμακα και άλλες θεραπείες, συμπεριλαμβανομένης της τηλεθεραπείας και άλλων τύπων πρόσβασης για ασθενείς σε απομακρυσμένες περιοχές.

Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια είναι συνήθως ύποπτη σε άτομα που εμφανίζουν τα συμπτώματα που περιγράφονται παραπάνω και μπορεί να επιβεβαιωθεί από μια αναπνευστική δοκιμασία που ονομάζεται «σπιρομέτρηση» που μετρά πόσο και πόσο γρήγορα ένα άτομο μπορεί να εκπνέει βίαια αέρα.

Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια δεν είναι ιάσιμη. Ωστόσο, οι διαθέσιμες ιατρικές και φυσικές θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, στη βελτίωση της ικανότητας άσκησης και της ποιότητας ζωής και στη μείωση του κινδύνου θανάτου. Η πιο αποτελεσματική και οικονομικά διαθέσιμη θεραπεία για ΧΑΠ σε άτομα που συνεχίζουν να καπνίζουν είναι η διακοπή του καπνίσματος. Η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να επιβραδύνει την πρόοδο της νόσου στους καπνιστές και να μειώσει τους θανάτους που σχετίζονται με τη ΧΑΠ. Σε ορισμένα, αλλά όχι σε όλα, άτομα με ΧΑΠ, η θεραπεία με εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή φάρμακα έχει ευεργετική επίδραση.

Πηγές:

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (World Health Organization), https://www.who.int/ 

Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease – GOLD, https://goldcopd.org/

Ελληνική Δημοκρατία, Υπουργείο Υγείας, https://www.moh.gov.gr/  

Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, http://www.hts.org.gr/