“Every Breath Counts. Stop pneumonia now. ”             

Η 12^η Νοεμβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Πνευμονίας έχοντας ως βασικό στόχο τις προσπάθειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, αλλά και της υιοθέτησης νοοτροπίας πρόληψης της πνευμονίας μέσω του εμβολιασμού καθώς και της έγκαιρης και στοχευμένης θεραπείας προκειμένου να μειωθεί η μικροβιακή αντοχή στα αντιβιοτικά, η νοσηρότητα και η θνητότητα. (Ομάδα Λοιμώξεων της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, 2020).

Η πνευμονία είναι μία λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού, η οποία εμφανίζεται με κοινά συμπτώματα όπως είναι ο βήχας, ο πυρετός και μερικές φορές η δυσκολία στην αναπνοή (Βικιπαίδεια, 2021). Είναι η μεγαλύτερη μολυσματική ασθένεια παιδιών και ενηλίκων στον κόσμο. Κατά μέσο όρο, ευθύνεται για το θάνατο περισσότερων παιδιών και ατόμων από το συνδυασμένο ποσοστό θνησιμότητας που προκαλείται από το AIDS, την ιλαρά και την ελονοσία (World Pneumonia Day 2021, 2021). 

Συνήθως οφείλεται σε μικρόβια (όπως ο πνευμονιόκοκκος, ο αιμόφιλος της ινφλουέντζας, ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος κ.α.), αλλά μπορεί να συμβεί και από ιούς (όπως ο ιός της γρίπης Α ή Β, ο κορωνοϊός κ.ά.). Υπάρχουν και οι λεγόμενες άτυπες πνευμονίες (πιο συχνά το μυκόπλασμα ή η λεγιονέλλα), λόγω της άτυπης κλινικής τους εικόνας. Η μετάδοση γίνεται με μολυσμένα σταγονίδια κατά την ομιλία, τον βήχα ή το πτέρνισμα (Γουγουλάκης & Αδάμου, 2020). 

Η πανδημία COVID-19, με σχεδόν 241 εκατομμύρια κρούσματα παγκοσμίως και 4,92 εκατομμύρια θανάτους μέχρι σήμερα, έχει αναδείξει τη σημασία της πνευμονίας (Asian Pacific Society of Respirology, 2021). Όπως όλες οι ιογενείς λοιμώξεις έτσι και η πνευμονία από Covid-19 μπορεί να επιπλακεί με βακτηριακή πνευμονία. Αν και οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί από πνευμονία, ακόμα και υγιή άτομα σε καλή φυσική κατάσταση, άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού όπως τα άτομα άνω των 65 ετών, οι ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, οι καπνιστές, οι ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα και σακχαρώδη διαβήτη και οι αλκοολικοί κινδυνεύουν περισσότερο (Ομάδα Λοιμώξεων της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, 2020).

Η πνευμονία είναι εξαιρετικά επικίνδυνη γιατί ενώ ξεκινά ως μια ήπια γρίπη μπορεί γρήγορα να εξελιχθεί σε μια απειλητική για τη ζωή ασθένεια. Η πνευμονία έχει περισσότερες από 30 διαφορετικές αιτίες νόσησης. Μπορεί να προκληθεί από μύκητες ή βακτήρια, ή και τα δύο ταυτόχρονα, — μπορεί να προκληθεί από την απλή αναπνοή του φαγητού που τρώμε ή την εισπνοή σκόνης ή οποιασδήποτε μικρότερης τοξίνης στον αέρα, η οποία μπορεί να προκαλέσει ασθένεια στον ανθρώπινο σώμα – αλλά για να είναι αποτελεσματική η θεραπεία, η διάγνωση της αιτίας είναι κρίσιμη. Πολλοί άνθρωποι αγνοούν τη σοβαρότητα της θεραπείας της πνευμονίας στα αρχικά στάδια της νόσου. Η γνώση του τι προκάλεσε την ασθένεια είναι εξίσου σημαντική με την ίδια τη θεραπεία. Υπάρχουν διάφοροι συνδυασμοί αντιβιοτικών που διατίθενται για τη θεραπεία, καθώς και διαφορετικοί εμβολιασμοί για την πρόληψη, αλλά πρέπει να είναι προσβάσιμοι στον μέσο άνθρωπο (Asociación de Apoyo e Información a Familiares y Pacientes con Neumonía, 2021). 

Το 2009, έτος κατά το οποίο η 12η Νοεμβρίου ανακηρύχθηκε ως πρώτη Παγκόσμια Ημέρα Πνευμονίας, η πνευμονία σκότωνε περίπου 1,2 εκατομμύρια παιδιά κάθε χρόνο. Στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας Πνευμονίας ήταν να γίνουν γνωστά τα γεγονότα της σοβαρότητας της πνευμονίας στο ευρύ κοινό και να επιστήσουν την παγκόσμια προσοχή στην παραμελημένη κατάσταση της πνευμονίας. Το γενικό σύνθημα ήταν «Υγιείς Πνεύμονες για Όλους» το οποίο συνεχίζει να διατηρείται έως σήμερα. 

Το 2013, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η UNICEF ξεκίνησαν ένα Ολοκληρωμένο Παγκόσμιο Σχέδιο Δράσης για την Πρόληψη και τον Έλεγχο της Πνευμονίας και της Διάρροιας ενώ τα επόμενα τέσσερα χρόνια πραγματοποιήθηκε συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την επίτευξη του Παγκόσμιου Σχεδίου Δράσης για την Πνευμονία και τη Διάρροια (G.A.P.P.D.) με την ονομασία «Every Breath Counts». 

Το 2017 περίπου 808.694 παιδιά πέθαναν εξαιτίας της νόσου, και αυτό αντιπροσωπεύει το 15% όλων των θανάτων σε παιδιά κάτω των πέντε ετών. 

Το 2019 η πνευμονία έκοψε το νήμα της ζωής σε 2,5 εκατομμύρια άτομα, συμπεριλαμβανομένων 672.000 παιδιών. Η ενίσχυση των προσπαθειών για την καταπολέμηση της πνευμονίας θα μπορούσε να αποτρέψει σχεδόν εννέα εκατομμύρια παιδικούς θανάτους από πνευμονία και άλλες σημαντικές ασθένειες έως το 2030. 

Σήμερα, η πανδημία Covid-19 έχει υπογραμμίσει τη δυσανάλογη επιβάρυνση της πνευμονίας, σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και ιδιαίτερα σε περιθωριοποιημένες κοινότητες.  (Asian Pacific Society of Respirology, 2021). 

Οι περισσότεροι θάνατοι από πνευμονία συμβαίνουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και πολλοί μπορούν να προληφθούν. Η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου, η κακή διατροφή και η έλλειψη εμβολιασμού παραμένουν κύριοι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου για την παιδική πνευμονία. Καθώς οι εγκαταστάσεις υγείας παλεύουν με τον COVID-19, πολλές δεν έχουν επαρκή παροχή οξυγόνου και μόνο 1 στα 5 παιδιά σε χώρες χαμηλού εισοδήματος μπορεί να έχει πρόσβαση σε οξυγόνο όταν το χρειάζεται. Την Παγκόσμια Ημέρα Πνευμονίας, κρίνεται αναγκαίο από τις κυβερνήσεις η εντατικοποίηση των προσπαθειών για την ενίσχυση της πρόληψης και την παροχή φθηνών φαρμάκων και οξυγόνου σε αυτές τις κοινότητες (World Pneumonia Day 2021, 2021). 

Το παγκόσμιο σύνθημα είναι ότι όλοι «Μαζί, μπορούμε να τερματίσουμε τους θανάτους από πνευμονία που μπορούν να προληφθούν» (Every Breath Counts Coalition, 2021). 

Από τους βασικούς άξονες της πρόληψης της πνευμονίας είναι διακοπή του καπνίσματος, εμβολιασμός έναντι του πνευμονιόκοκκου και ετήσιος αντιγριπικός εμβολιασμός, στα άτομα υψηλού κινδύνου (Γουγουλάκης & Αδάμου, 2020). Σε αυτούς έχει προστεθεί το τελευταίο έτος ο εμβολιασμός κατά του COVID-19. 

Τα μέτρα πρόληψης (συχνό πλύσιμο των χεριών, αποφυγή συγχρωτισμού) είναι απαραίτητο να τηρούνται καθώς και η χρήση μάσκας όσον αφορά την πρόληψη από τη νόσο Covid 19.

H έλλειψη οξυγόνου στους πνεύμονες είναι που μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικό είναι το οξυγόνο για το σώμα και ότι «Κάθε Αναπνοή Μετράει (Every Breath Counts)». Αυτή τη στιγμή που οι αναπνευστικές παθήσεις είναι αρκετά εμφανείς, λόγω Covid-19, η υγεία των πνευμόνων καθίσταται προτεραιότητα παγκοσμίως και αναδεικνύεται η σπουδαιότητα της Παγκόσμια Ημέρας Πνευμονίας ακόμα περισσότερο. (Every Breath Counts Coalition, 2021). 

Πηγές:

Asian Pacific Society of Respirology. (2021). Ανάκτηση από https://www.apsresp.org/archive/world-days/2021-pneumonia.html: https://www.apsresp.org/index.html 

Asociación de Apoyo e Información a Familiares y Pacientes con Neumonía. (2021). Ανάκτηση από https://neumoai.org/inicio/. 

Every Breath Counts Coalition. (2021). Championing the fight against pneumonia. Ανάκτηση από https://stoppneumonia.org/: https://stoppneumonia.org/latest/world-pneumonia-day/  

https://www.sansimera.gr/. (2021). 

World Pneumonia Day 2021. (2021). Ανάκτηση από http://www.worldpneumoniaday.org/ 

Βικιπαίδεια. (2021). Πνευμονία. Ανάκτηση από https://el.wikipedia.org/ 

Γουγουλάκης, Σ., & Αδάμου, Ε. (2020). Παγκόσμια Ημέρα Πνευμονίας 12/11. Ανάκτηση 11 8, 2021, από ΥΓΕΙΑ: https://www.hygeia.gr/pagkosmia-imera-pneymonias-12-11/

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ. (2013). Παγκόσμια Ημέρα κατά της Πνευμονίας. Ανάκτηση 11 8, 2021, από ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ: https://www.moh.gov.gr/articles/news/2033-pagkosmia-hmera-kata-ths-pneymonias 

Μπαμπινιώτης, Γ. (1998). Λεξικό της νέας Ελληνικής Γλώσσας. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας ΕΠΕ. 

Ομάδα Λοιμώξεων της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας. (2020). Δελτίο Τύπου Για Την Παγκόσμια Ημέρα Πνευμονίας. Ανάκτηση 11 08, 2021, από Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία: http://www.hts.org.gr/868/newsid861/893  

Σύγχρονο Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας . (χ.χ.). Αθήνα: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ.

Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων https://www.ana-mpa.gr