17 ΜΑΪΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

Παγκόσμια Ημέρα κατά της Υπέρτασης (World Hypertension Day) σήμερα, 17 Μαΐου 2021, με κεντρικό θέμα της φετινής καμπάνιας «Μετρήστε την αρτηριακή σας πίεση με ακρίβεια, Ελέγξτε την, Ζήστε περισσότερο!» έχοντας ως στόχο την αύξηση της ευαισθητοποίησης για την υψηλή αρτηριακή πίεση (BP), και ιδιαίτερα την ακρίβεια στη μέτρηση της BP, προς την αποτελεσματική θεραπεία της υπέρτασης για μια υγιή, μεγαλύτερης διάρκειας ζωή. 

Η Παγκόσμια Ημέρα για την Αρτηριακή Υπέρταση θεσπίστηκε το 2005, από την Παγκόσμια Ένωση κατά της Υπέρτασης (World Hypertension League), με σκοπό την  ενημέρωση, την πληροφόρηση και την ευαισθητοποίηση  του πληθυσμού σχετικά με την Αρτηριακή Υπέρταση, τα μέτρα πρόληψης εμφάνισης αυτής, την σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και του αποτελεσματικού ελέγχου της και κατά συνέπεια την πρόληψη των επιπλοκών που επιφέρει. 

Η υπέρταση -επίσης γνωστή ως υψηλή ή αυξημένη αρτηριακή πίεση- είναι μια σοβαρή ιατρική κατάσταση και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας, εγκεφαλικού επεισοδίου, νεφρικής ανεπάρκειας και άλλων ασθενειών. Είναι μια σημαντική αιτία πρόωρου θανάτου παγκοσμίως, με πάνω από έναν στους τέσσερις άνδρες και μία στις πέντε γυναίκες - σχεδόν ένα δισεκατομμύριο άτομα - να έχουν τη συγκεκριμένη πάθηση. 

Ως υπέρταση περιγράφεται η αυξημένη πίεση που ασκείται στις αρτηρίες του σώματος και είναι μια πάθηση χωρίς συμπτώματα- «σιωπηλή» νόσος. Για το λόγο αυτό γίνεται πιο επικίνδυνη όταν δεν ελέγχεται, καθώς αποτελεί σημαντικό παράγοντα εμφάνισης σοβαρών και πιθανά θανατηφόρων παθήσεων καθώς η μη καλά ρυθμισμένη αρτηριακή πίεση αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιοπάθειας (στηθάγχη, έμφραγμα μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια), αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και βλάβης των νεφρών και των ματιών. Συγκεκριμένα, έχει αποδειχθεί ότι ευθύνεται για το 62% των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων και το 49% των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου. 

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Ένωση κατά της Υπέρτασης (World Hypertension League), η αρτηριακή πίεση πρέπει να είναι μικρότερη από 140/90mmHg για τον γενικό πληθυσμό και τους υπερτασικούς χωρίς επιπλοκές, ενώ για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη ή χρόνια νεφρική νόσο, θα πρέπει να είναι μικρότερη από 130/80mmHg. 

Η αρτηριακή υπέρταση διαχωρίζεται  σε  δύο  τύπους την ιδιοπαθή και την δευτεροπαθή υπέρταση, με βάση τους παράγοντες που την προκαλούν. Η ιδιοπαθής υπέρταση είναι ο πιο κοινός τύπος, ωστόσο οι αιτίες της είναι άγνωστες.  Οι αιτίες  της  δευτεροπαθούς υπέρτασης, είναι  η  νεφρική βλάβη, παθολογικές καταστάσεις των επινεφριδίων, το σύνδρομο άπνοιας, η δυσλειτουργία του  θυρεοειδούς  αδένα, η  υπέρταση  της  κύησης,  τα  φάρμακα,  αγγειακά και νευρογενή αίτια, κ.λ.π. Αποτελεί επίσης μια κληρονομική ασθένεια που είναι δυνατόν να μεταβιβαστεί στα παιδιά από γονείς που πάσχουν από υπέρταση ή έχουν οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκίας, καπνίσματος, έλλειψης άσκησης, υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, λήψης από του στόματος αντισυλληπτικών χαπιών, κ.α. 

Η αρτηριακή υπέρταση είναι εύκολο να διαγνωστεί και υπάρχουν διάφορα μέσα για να μειωθεί χωρίς φάρμακα αλλά και καλά μελετημένα και δραστικά φάρμακα ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και να προληφθούν οι επιπλοκές της. Η υγιεινή διατροφή με πολλά φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά χωρίς πολλά λίπη, η μείωση στην κατανάλωση του αλατιού στο φαγητό, η τακτική σωματική άσκηση (π.χ. γρήγορα βάδισμα για τουλάχιστον μισή ώρα τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας), η διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους, η αποφυγή υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ  και  η  διακοπή  του  καπνίσματος,  είναι  παράγοντες που  μπορούν να συμβάλλουν στην αποτελεσματική μείωση της αρτηριακής πίεσης αλλά και να προλάβουν ή να καθυστερήσουν την εμφάνιση της αρτηριακής υπέρτασης. 

Σήμερα υπάρχουν διάφορες επιλογές για την φαρμακευτική θεραπεία της νόσου, η οποία εξασφαλίζει αποτελεσματική προστασία από τα καρδιαγγειακά επεισόδια χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες. Για να επιτευχθεί άριστη ρύθμιση της πίεσης, συχνά χρειάζεται συνδυασμός δύο ή περισσότερων φαρμάκων. Η θεραπεία επιλέγεται για κάθε περίπτωση ξεχωριστά, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενή. Η θεραπεία είναι καθημερινή (συνήθως μόνο πρωινή, ή λιγότερο συχνά δύο ή σπάνια τρεις φορές την ημέρα) και όχι περιστασιακή ή μεταβαλλόμενη ανάλογα με τις τιμές της πίεσης που βρίσκει ο ασθενής στο σπίτι. Η  μακροχρόνια  επίτευξη  άριστης ρύθμισης της  αρτηριακής  πίεσης, μειώνει σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Πηγές: 

Ελληνική Δημοκρατία, Υπουργείο Υγείας, https://www.moh.gov.gr/ 

World Health Organization- WHO, “Hypertension”, https://www.who.int/health-topics/hypertension/#tab=tab_1 

World Hypertension League, “World Hypertension Day May 17, 2021”, https://www.whleague.org/index.php/features/world-hypertension-day